Hygiënisch ontwerp

Het blijft mijn collega’s en mij vaak nog verbazen hoe weinig kennis er in de industrie is over hygiënisch ontwerp. Machinebouwers, engineers maar ook toeleveranciers, iedereen roept wel wat over hygiënisch ontwerp, maar helaas zijn er maar weinigen die het echt lijken te snappen. Zelfs bij EHEDG (European Hygienic Engineering & Design Group) gecertificeerde producten hebben we regelmatig onze twijfels over de uitvoering.

Het belangrijkste waar we elkaar bij TOP scherp op blijven houden, is het kritisch kijken naar de reinigbaarheid. Denk daarbij aan randjes, naadjes maar ook horizontale oppervlakten waar potentieel vervuiling kan optreden en waarbij we weten dat het lastig te reinigen is. Kortom de overweging is altijd “it should always be cleanable”, anders is het een no-go.

En maar al te vaak treedt er een spanningsveld op tussen ontwerp en uitvoering. Is het nog wel maakbaar? Kan de bestaande oplossing nog wel worden ingezet? Wordt de kostprijs niet veel te hoog? Om juist deze aspecten te tackelen en altijd te streven naar het best haalbare vergt moeite, inzet maar vaak ook het zoeken naar nieuwe oplossingen. Want wat doe je als een constructie niet meer direct wilt vastbouten, of geen gaatje in een koker wilt boren omdat je deze binnenin nooit meer zult kunnen reinigen? Juist deze vragen vereisen inzicht en creativiteit waarmee het kaf van het koren gescheiden kan worden.

Om goed hygiënisch te ontwerpen zal “de engineer” continue op zoek moeten gaan naar andere en nieuwe oplossingen, andere materialen of leveranciers. Maar het allerbelangrijkste is om bij iedere schetslijn van een ontwerp continue vraag te stellen: Is het reinigbaar? Het klinkt logisch, maar in de praktijk blijkt dit toch moeilijk toepasbaar te zijn.

Bij TOP bv hebben we veel ervaring met hygiënisch ontwerp. Onlangs hebben we een transportband gebouwd die snel en volledig te reinigen is. Tevens zal er aan het einde van het jaar weer een symposium en training gegeven worden over hygiënisch ontwerp. Kortom bekijk je ontwerp nog eens kritisch en blijf je jezelf altijd de vraag stellen: “Is dit écht reinigbaar?”

Jeroen van den Bosch
industrial design engineer