De 5-seconden regel zinnig of onzinnig?

Stel je laat je boterham op de grond vallen, eet je deze dan nog op? Volgens de 5-secondenregel kan je deze boterham nog veilig opeten als je deze binnen 5 seconden weer van de vloer hebt opgeraapt. Maar is dit wel een bruikbare regel of kun je deze beter niet toepassen?

De 5-secondenregel is erop gebaseerd dat bacteriën pas na 5 seconden echt grip krijgen op het voedingsmiddel. Het zou daarom nog hygiënisch genoeg zijn om het voedingsmiddel binnen 5 seconden op te rapen en vervolgens op te eten.
Er is veel onderzoek gedaan naar deze regel en of deze wel echt zo veilig is. Onderzoekers lieten verschillende voedingsmiddelen op de grond vallen en pakten ze na steeds een verschillend aantal seconden weer op. Vervolgens zijn deze voedingsmiddelen geanalyseerd op de aanwezigheid van bacteriën. Op producten die 1, 5 en 10 seconden op de grond hadden gelegen bleken evenveel bacteriën te zitten. Binnen één seconde zitten er dus al grote hoeveelheden bacteriën op een voedingsmiddel. Het maakt echter wel verschil of een product enkele seconden op de grond ligt of dat het rond de tientallen seconden is. De factor tijd heeft dus wel invloed maar er zijn andere factoren die een grotere rol spelen.

Zo blijkt het soort vloeroppervlak waar je voedingsmiddel op valt een groot effect te hebben op de besmetting. Voedsel dat op een oneffen ondergrond valt bevat minder bacteriën dan voedsel dat op een gladde vloer valt. Dit is te verklaren doordat er bij een gladde vloer meer contactoppervlak is met het product. Een vloerbedekking klinkt misschien onhygiënisch om iets op te laten vallen maar doordat bij een vloerdekking de bacteriën meer tussen de vezels zitten dan op het oppervlak is de besmetting van het gevallen product lager dan op een gladde vloer.

Ook het soort voedingsmiddel dat je laat vallen heeft een groter effect op de besmetting dan de factor tijd. Aan spaghetti of andere vochtige producten blijven meer bacteriën kleven dan wanneer een droog product zoals een cracker op de vloer valt. Verder kan je producten als een appel gemakkelijk weer even afspoelen onder de kraan om het aantal bacteriën de reduceren. Dit gaat met een cracker dan weer niet.

Tenslotte is ook het soort bacterie dat op het voedingsmiddel terecht komt van belang. Lang niet alle bacteriën zijn ziekteverwekkend en hierdoor is het dus niet altijd een gevaar om een product van de grond nog te consumeren. Maar van bepaalde ziekteverwekkers is een kleine hoeveelheid al voldoende om ziek te worden. Vloeren waar veel over gelopen wordt met schoenen, vloeren waar huisdieren op liggen en keukenvloeren zijn vloeren met een verhoogd risico op ziekteverwekkers.

De 5-secondenregel lijkt dus niet echt een goede regel te zijn om te bepalen of het voedsel dat gevallen is nog gegeten kan worden of niet. Houd daarom zelf rekening met de factoren die hierboven beschreven zijn en beslis op basis hiervan of je het nog in je mond stopt. Bij twijfel… beter niet doen!

Myriam Knopf