Een kurk-enzym en een plukmachine maken vers fruit goedkoper

Door het inzetten van de pluktechnologie die het Wageningse TOP heeft ontwikkeld, wordt vers fruit in salades niet alleen langer houdbaar, maar ook van betere kwaliteit en duurzamer. Geen wonder dat de technologie een innovatieprijs in de wacht heeft gesleept. Toch was er een tijd waarin Wouter de Heij, de CEO van TOP, zich een beetje voor het succes van de pluktechnologie heeft gegeneerd.

“De verse bessen, tomaten en druiven die voedingsbedrijven verwerken in bijvoorbeeld salades kunnen producenten voor serieuze problemen stellen. Die problemen hebben alles te maken met de steeltjes waarmee het fruit vastzit aan de plant”, zegt Wouter de Heij.

“Bij het losmaken van het fruit kunnen plukkers het fruit een beetje beschadigen”, zegt De Heij. “De scheurtjes geven gisten en schimmels meer kans, waardoor de houdbaarheid vermindert.” Onder ideale omstandigheden vindt de pluk van fruit pas plaats als het fruit rijp is. Natuurlijke enzymen hebben dan op de plaats waar het steeltje vastzit aan het fruit een kurklaagje gevormd. Bij de gratie van dat laagje kan een plukker fruit en steeltje moeiteloos van elkaar scheiden zonder beschadigingen te veroorzaken.

“We hebben dat enzym kunnen opsporen en synthetiseren”, zegt De Heij. “Toen we het enzym via nevel of een waterbad in contact brachten met fruittrossen, liet het fruit los.”

Toen de ingenieurs van TOP op zoek gingen naar een objectieve manier om te bepalen wat de toegevoegde waarde was van het enzym, improviseerde een medewerker van TOP met een decoupeerzaag in zijn garage een apparaat dat fruit van trossen kon schudden. Met die methode konden de medewerkers van TOP geplukt fruit dat was bewerkt met het enzym vergelijken met onbewerkt fruit.

“De opstelling met de decoupeerzaag werkte zo verschrikkelijk goed, dat we dat idee verder hebben ontwikkeld tot een plukmachine”, zegt De Heij. “Die machine trilt tomaten, druiven en bessen, na een behandeling met het enzym razendsnel en zonder schade los van hun trossen.”

In 2014 won de door TOP ontwikkelde pluktechnologie, de Regio Foodvalley Innovatieprijs. In Nederland, maar ook in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Spanje en de Verenigde Staten, draaien inmiddels tientallen machines, die met kurk-enzym behandeld fruit van zijn steeltjes ontdoet.

Voordat TOP zijn combinatie van enzym en schudmachine ontwikkelde, was de voedingsindustrie aangewezen op bedrijven in Oost-Europa, die manueel tomaten, druiven en blauwe bessen van hun trossen ritsten. “De vruchten moesten bij wijze van spreken geplukt worden in een kas in het Westland, honderden kilometers getransporteerd naar landen met een lager uurloon en vervolgens weer worden vervoerd naar een fabriek in Tiel”, zegt De Heij. “Duurzaam is anders.”

De Heij heeft zich lange tijd gegeneerd voor succes van de door hem en zijn medewerkers ontwikkelde pluktechnologie. “We hebben dit binnen het bedrijf als een ‘grapje’ beschouwd”, zegt De Heij. “Dit is niet het soort technologie waarmee je Nobelprijzen wint.”

Dat was bijna tien jaar geleden. Inmiddels is De Heij van gedachten veranderd. Nu vertelt hij jonge ingenieurs, die bij het technologiecentrum komen werken juist uitgebreid over het project, om ze duidelijk te maken waar TOP voor staat.

“Bij TOP kiezen we voor praktische innovatie”, zegt De Heij. “We gebruiken de wetenschap hier niet om fantastische ideeën en theorieën te ontwikkelen, en daarover prestigieuze papers te publiceren in de wetenschappelijke literatuur. In plaats daarvan zorgen we ervoor dat iemand een probleem minder heeft – en de wereld weer een stapje verder is.”

Heeft u interesse in deze technologie of wilt u meer weten? Kijk op ons YouTube-kanaal , neem contact met ons op of schrijf u in voor onze nieuwsbrief.