Evolutie in koelen

Oma vertelde dat zij zo’n 65 jaar geleden in hun kruidenierswinkel binnen een straal van 10 km van Iglo het alleenrecht op een diepvriezer kregen. Dit om producten van Iglo te verkopen, maar ook om vriesruimte aan klanten te verhuren. Vriezen en koelen is zo’n gemeengoed dat wij ons een dergelijke monopolie en dienstverlening niet eens meer kunnen voorstellen. Maar in een vergelijking van een tijdperk zonder tv naar de hedendaagse 3d-smart tv’s met gesture control blijft de innovatiekracht van koelen/vriezen wel erg achter. In de basis is het principe vandaag de dag nog hetzelfde als dat van de koelsystemen 65 jaar geleden. Vooruitgang is voornamelijk geboekt op een relatieve efficiëntie, maar niet op de werking.

Veel mensen staan niet stil bij de werking van een koelkast. Heel in het kort: er is een continue proces van bevriezen en ontdooien van de achterwand. Door het te bevriezen hopen we dat de binnenruimte ook afkoelt en als de volledige ruimte is afgekoeld dan hopen we dat onze producten zo afkoelen en koel blijven.

Bij TOP bv zijn we gespecialiseerd in houdbaarheidsverlenging van verse producten. Natuurlijk zijn diverse factoren van grote invloed op de houdbaarheid. Zoals iedereen weet is temperatuur daar een van, maar een paar zaken vallen daarbij op. Het snel terugkoelen en de juiste temperatuur per product hebben een behoorlijke invloed. Eigenlijk zijn dit al 2 punten waar het bij conventionele koelkasten aan schort.
– Er is 1 universele temperatuur voor alle producten. Een groentenlade is weliswaar iets koeler, maar ook daar geldt 1 temperatuur voor alle groenten.
– De slechte warmte (lees: koude) geleiding is “lucht”, laat dat nou ons medium in de koelkast zijn tussen de achterwand en het product. Daarbij zijn de producten ook nog eens goed geïsoleerd door de verpakking met stilstaande lucht erin, waardoor de terugkoeling ook even op zich laat wachten.

Een enkele keer komt er een innovatief concept voorbij, bijvoorbeeld Electrolux designlab met een gel-koelkast waar je het product in een gel-wand drukt en zo dus een super goede temperatauuroverdracht hebt. Of Ikea met hun Kitchen 2025 concept waarin omgekeerde inductieplaten meekoelen; dit heeft het voordeel dat je heel lokaal met een goed contact op de juiste (diverse) temperatuur kan koelen.

Het meest haalbaar en vooruitstrevend is het concept van Ikea; zullen we dit over een aantal jaar zien? Zullen witgoed- én verpakkingsproducenten een keer echt durven te innoveren en de huidige technologie los te laten? Of zitten we over 65 jaar nog steeds met een kast waarvan de achterwand bevriest?

Jeroen van den Bosch
industrial design engineer