Stijgende kritiek op superfoods

Superfoods zijn exotische producten met een gezond imago. Voorbeelden van superfoods zijn gojibessen, quinoa, chlorella en chiazaden. Aanhangers zeggen zich supergezond te voelen en een betere weerstand te hebben sinds ze superfoods eten, maar er ontstaat ook steeds meer kritiek rondom deze producten. Een reden voor TOP Health Facts om uit te zoeken hoe het nu zit.

De kritiek komt van verschillende kanten en varieert van prijs en voedselzekerheid, tot de vraag of de producten echt zo gezond zijn als wordt geclaimd. Er wordt geclaimd dat in vergelijking met reguliere groenten en fruit, superfoods veel rijker zijn aan voedingsstoffen. Dit zou komen doordat reguliere groenten en fruit door intensieve teelt minder voedingsstoffen zouden bevatten dan vroeger.

Met voedingsstoffen worden vitamines en mineralen bedoeld, maar ook antioxidanten, enzymen, goede vetten en aminozuren. Wanneer vitamines, mineralen en antioxidanten met elkaar worden vergeleken is het belangrijk om rekening te houden met het watergehalte, omdat gedroogde producten in verhouding meer voedingsstoffen bevatten. Superfoods worden vaak in gedroogde vorm (minder dan 10% water) verkocht en reguliere groenten en fruit vers (90% water). Een eerlijke vergelijking vergelijkt vers met vers en droog met droog.
Het is bovendien ook niet eenvoudig om betrouwbare bronnen te vinden die de juiste voedingsstofgehaltes tonen. Enzymen, goede vetten en aminozuren lijken vooral voor marketingdoeleinden genoemd te worden. Voor essentiële aminozuren zijn er namelijk rijkere bronnen te bedenken dan superfoods, zoals eieren en vlees. Wanneer er in relatie tot superfoods wordt gesproken over goede vetten gaat het over alfa-linoleenzuur. De positieve invloed hiervan op de gezondheid in een Westers dieet staat echter ter discussie (hier zullen we in een volgende stuk meer aandacht aan besteden). Over de invloed van enzymen uit ons dieet is in de wetenschappelijke literatuur vrijwel niets te vinden.
Er worden ook termen zoals complexe polysacchariden, sesquiterpenoiden, tetrapenoiden, betaglucanen en nucleïnezuren gebruikt om de gezondheid bevorderende kwaliteiten te benadrukken. Dit zijn respectievelijk andere benamingen voor vezels, specifieke voorbeelden van de duizenden verschillende soorten antioxidanten (waaronder o.a. ook carotenoïden, vitamine C, vitamine E, selenium en mangaan) en bouwstenen van DNA en RNA, welke in alle organismen te vinden zijn.

Wageningen Universiteit betwijfelt overigens of de hoeveelheden voedingsstoffen van Nederlandse groenten en fruit zijn gedaald, omdat de analysemethoden van toen en nu enorm verschillen en er ook grote verschillen bestaan tussen verschillende oogsten.

Op basis van deze conclusies kunnen we stellen dat reguliere groenten en fruit de plek van superfoods prima kunnen innemen. De consumptie van groente en fruit is bij de Nederlandse consument echter nog steeds ondermaats. Voor een gezonder dieet is het zaak dat men start met het eten van voldoende groenten en fruit. Steeds meer bedrijven ontwikkelen producten die de consument kunnen helpen om tot de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te komen. Een voorbeeld is Smartness From Nature, die groenten aanbied in de vorm van voedingssupplementen. Daarbij wordt uitgegaan van groenten die van nature veel voedingsstoffen bevatten.

– Door Eral Osmanoglou