Zo wordt melk weer bijzonder
In het koelvak van een aantal Nederlandse retailfilialen ligt het meest bijzondere en exclusieve zuivelproduct uit de geschiedenis van de zuivelindustrie. Het heet ElkeMelk. Elke fles bevat de melk van één specifieke koe, met een unieke samenstelling en unieke smaak. Elke fles van ElkeMelk is weer anders.
De geestelijke vader van ElkeMelk is Matthijs Baan, een creatieve en ondernemende melkveehouder met zo’n 120 koeien uit Molenaarsgraaf. Baan had gezien hoe fruittelers zich op bijeenkomsten introduceerden door een paar kistjes met appels, peren of ander fruit met zich mee te nemen, en gezien hoe de telers de andere genodigden daarmee voor zich innamen.
“Matthijs had graag iets soortgelijks willen doen”, zegt levensmiddelentechnoloog Maurice Boonman van TOP. “Maar hoe krijg je dat als melkveehouder voor elkaar? De melk die je produceert verdwijnt eerst in een grote koeltank en komt daarna, samen met de melk van collega-melkveehouders, terecht in de ketels van de melkfabriek.”
Melk is een gestandaardiseerd massaproduct. “Een prima product, maar ook een anoniem product”, vervolgt Boonman. “Elk pak of elke fles melk die je koopt, is hetzelfde. Matthijs liep al een tijd rond met een idee om melk op de markt te brengen die niet een gestandaardiseerd massaproduct is, maar die is terug te voeren op een specifieke koe. Als je een fles van die melk koopt, is alle melk afkomstig van één specifieke koe. Koop je een andere fles, dan zit daarin melk van weer een andere koe.”
Het idee van Baan werd werkelijkheid nadat de melkveehouder Wouter de Heij, de CEO van TOP, ontmoette. In 2018 begonnen Boonman en zijn collega’s met de ontwikkeling van de technologie die Baan nodig had. “We hebben de melkrobot van Baan kunnen laten communiceren met een installatie die de melk van elke koe opslaat in een aparte tank”, legt Boonman uit. “Vervolgens pasteuriseren we de melk en vullen met de teruggekoelde melk, individuele flessen.” De vulmachine is trouwens niet gebouwd door TOP, maar door een bevriend bedrijf.
Een labelprinter, die eveneens communiceert met de melkrobot, maakt vervolgens etiketten voor de flessen. Die vertellen de naam van de koe die de melk heeft geleverd. Op de etiketten staat ook een QR-code, waarmee consumenten op ElkeMelk.nl meer informatie over de bewuste koe kunnen opvragen. De etiketten geven ook een indicatie van de voedingswaarde van de melk. “De voedingswaarde varieert per koe en per seizoen”, vertelt Boonman. “De installatie stelt de waarde per koe wekelijks bij.”
De installatie bestaat uit 7 tanks. Als de koeien meer melk produceren dan de ElkeMelk-installatie kan verwerken, wordt de extra melk op de reguliere manier verwerkt. Deze melk gaat dus gewoon naar de melkfabriek.
De melk van ElkeMelk bevat iets meer vet dan reguliere volle melk, en is ook iets zoeter van smaak. Omdat de melk niet is gehomogeniseerd, kan zich na verloop van tijd een roomkraag op de melk vormen. Dat schrikt de consumenten die bereid zijn enkele tientallen centen meer te betalen voor een fles ElkeMelk echter niet af. “We weten dat ElkeMelk in trek is bij exclusieve koffiebars”, zegt Boonman.
ElkeMelk is dus een voorbeeld van de-standaardisering. De tijd zal leren of nog meer melkveehouders voor deze weg zullen kiezen. “Matthijs Baan heeft in ieder geval laten zien dat het kan”, besluit Boonman.
Meer informatie over ElkeMelk is te vinden op ElkeMelk.nl. Heeft u interesse in ElkeMelk of wilt u meer weten? Voelt u zich dan vrij om contact met ons op te nemen, hou onze social media in de gaten of schrijf u in voor onze nieuwsbrief.
